Lưới Chắn Côn Trùng Có Ảnh Hưởng Đến Quá Trình Thụ Phấn Của Cây Trồng Không?

Lưới chắn côn trùng là giải pháp nền tảng trong nông nghiệp công nghệ cao, giúp bảo vệ cây khỏi sâu hại và giảm đáng kể việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Tuy nhiên, nhiều nhà nông lo ngại: liệu lưới có vô tình ngăn chặn các loài côn trùng có ích như ong, bướm, gây ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn? Thực tế có thể như vậy nếu lưới không được thiết kế và quản lý đúng cách. Bài viết này sẽ phân tích cơ chế ảnh hưởng, chỉ ra những loại cây bị tác động, và đề xuất các giải pháp kỹ thuật để vừa bảo vệ cây, vừa đảm bảo tỷ lệ thụ phấn cao.

1. Sử Dụng Lưới Chắn Côn Trùng Ảnh Hưởng Đến Thụ Phấn Như Thế Nào

Tác Động Của Lưới Chắn Côn Trùng Đến Thụ Phấn

Các loài côn trùng thụ phấn chính bao gồm ong mật, ong vò vẽ, bướm và một số loài ruồi. Đối với nhiều loại cây trồng có giá trị kinh tế như dưa lưới, dưa chuột, bí ngô, và một số loại cây ăn quả, quá trình thụ phấn nhờ côn trùng là bắt buộc (thụ phấn chéo) để hình thành quả.

• Tác động trực tiếp: 

Lưới chống côn trùng tạo thành rào vật lý kiên cố, cản cả côn trùng gây hại lẫn các loài thụ phấn có kích thước tương đương như ong hay bướm – đặc biệt khi mắt lưới (mesh) quá nhỏ. Tùy theo mesh, lưới có thể chặn bọ trĩ, ruồi vàng, nhưng cũng có thể ngăn ong, bướm vào nhà lưới. Điều này làm giảm cơ hội côn trùng có ích tiếp xúc với hoa để thực hiện thụ phấn.

• Tác động gián tiếp: 

Khi sử dụng lưới với mắt lưới siêu nhỏ, khả năng thông gió tự nhiên giảm, dẫn đến vi khí hậu bên trong nhà lưới bị thay đổi. Nghiên cứu cho thấy lưới dày làm giảm lưu lượng không khí, khiến nhiệt độ và độ ẩm trong nhà lưới tăng lên. 

Như vậy có thể ảnh hưởng đến tập quán bay lượn của ong hoặc bướm, làm giảm hiệu quả thụ phấn.

• Kết luận: 

Đối với các loại cây trồng yêu cầu độ bảo vệ cao (chống Bọ trĩ) và cần lưới mắt lưới siêu nhỏ, vấn đề thụ phấn nhân tạo là bắt buộc.

Sử dụng lưới chắn côn trùng ảnh hưởng đến thụ phấn không?

2. Cây Trồng Cần Thụ Phấn Bằng Côn Trùng Trong Nhà Lưới Và Nhà Màng

Không phải mọi loại cây trồng đều bị ảnh hưởng. Tác động chỉ xảy ra đối với các loại cây cần thụ phấn chéo (thụ phấn từ phấn hoa của cây khác) hoặc thụ phấn nhờ tác nhân bên ngoài:

• Cây ăn quả: Dưa lưới, Dưa chuột, Bí ngô, Dưa hấu. (Cần ong mật hoặc thụ phấn nhân tạo).
• Rau ăn quả: Cà chua, Ớt (thụ phấn nhờ gió, rung lắc hoặc côn trùng).
• Hoa: Các loại hoa cắt cành, hoa kiểng.

3. Các Giải Pháp Kỹ Thuật Tối Ưu Quá Trình Thụ Phấn Trong Nhà Lưới

Để vừa giữ được hiệu quả bảo vệ cây trồng, vừa đảm bảo tỷ lệ đậu quả, nhà nông có thể áp dụng ba giải pháp chính sau:

3.1. Giải Pháp 1: Lựa Chọn Và Kết Hợp Loại Lưới Phù Hợp 

• Kết hợp lưới: 

Nếu cây trồng chưa bị đe dọa mạnh bởi sâu rất nhỏ như bọ trĩ, việc kết hợp lưới cũng rất hiệu quả: dùng lưới “dày” hơn (mesh cao) ở các điểm dễ xâm nhập như cửa ra vào, cửa thông gió; đồng thời dùng lưới thưa hơn cho phần mái hoặc tường nhà lưới, nhằm duy trì luồng không khí và cho phép côn trùng thụ phấn vào. Bên cạnh đó, lắp cửa thông gió có thể đóng mở, có lưới bảo vệ, sẽ giúp mở đường cho các loài thụ phấn có ích vào nhà lưới vào thời điểm hoa đang nở mà vẫn kiểm soát côn trùng gây hại.

Nên chọn và kết hợp đúng loại lưới để phát huy tối đa tác dụng

• Thiết kế cửa thông gió: 

Lắp cửa thông gió có thể đóng-mở, được trang bị lưới chắn côn trùng, là một giải pháp hiệu quả: vào thời điểm thụ phấn, bạn có thể mở cửa để cho côn trùng có ích như ong hoặc bướm bay vào, hỗ trợ sự thụ phấn mà vẫn kiểm soát tốt sự xâm nhập của các loài gây hại. Khi đóng, lớp lưới tiếp tục bảo vệ nhà lưới khỏi sâu bệnh. Thiết kế này giúp cân bằng giữa bảo vệ cây trồng và tạo điều kiện cho thụ phấn tự nhiên.

3.2. Giải Pháp 2: Ứng Dụng Thụ Phấn Nhân Tạo

Đây là giải pháp phổ biến nhất và hiệu quả nhất cho nhà màng kín.

• Thụ phấn bằng tay: 

Sử dụng cọ nhỏ, chổi lông mềm hoặc tăm bông để lấy phấn hoa từ nhị đực, rồi nhẹ nhàng chấm vào nhụy hoa cái. Phương pháp này tuy tốn nhân công và thời gian, nhưng lại mang lại tỷ lệ đậu quả rất cao vì kiểm soát được “khi nào” và “ở đâu” hoa được thụ phấn — rất phù hợp cho nhà kính kín hoặc các cây trồng khó thụ phấn tự nhiên. Đây là kỹ thuật đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để đảm bảo năng suất.

• Thụ phấn bằng máy rung: 

Thụ phấn bằng máy rung: sử dụng máy rung điện tử hoặc máy thổi nhẹ để tạo rung động nhẹ nhàng, giúp phấn hoa từ nhị đực rời ra và tiếp xúc với nhụy hoa cái. Phương pháp này đặc biệt phù hợp với các loại cây như cà chua, ớt trong nhà kính, nơi không có gió tự nhiên. Theo hướng dẫn kỹ thuật, nên rung tràng hoa khoảng 1–2 lần/ngày vào khung giờ nhiệt độ thích hợp để tối ưu việc giải phóng phấn.

3.3. Giải Pháp 3: Sử Dụng Côn Trùng Thụ Phấn Nuôi Kín 

Đây là giải pháp công nghệ cao, lý tưởng cho các nhà màng lớn và cây trồng giá trị kinh tế cao như Dưa lưới, Dâu tây:

• Sử dụng ong phấn:

 Ong phấn có khả năng thụ phấn rất hiệu quả trong nhà kính kín. Chúng có thể hoạt động tốt trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc nhiệt độ thấp — điều mà ong mật thường kém hơn. Bên cạnh đó, ong phấn sử dụng cơ chế “rung cánh” giúp giải phóng lượng phấn lớn, mang lại tỷ lệ đậu quả cao hơn.

• Nuôi ong mật:  

Đặt các tổ ong mật nhỏ trong nhà kính suốt mùa hoa là cách thụ phấn tự nhiên nhưng có kiểm soát. Nhà nông cần tính toán số lượng tổ ong phù hợp với diện tích canh tác và thời gian ra hoa để đảm bảo mật độ ong đủ cao cho việc thụ phấn.

Thụ phấn bằng ong trong nhà màng dùng lưới chắn côn trùng

4. Lợi Ích Kinh Tế Khi Sử Dụng Lưới Chắn Côn Trùng

Một quyết định đầu tư lưới chống côn trùng không chỉ là kỹ thuật — nó là chiến lược kinh tế. Phần này phân tích chi phí – lợi ích và kinh nghiệm quản lý lâu dài.

• Chi phí ban đầu:

 Việc đầu tư vào lưới chống côn trùng, đặc biệt loại phủ UV và mesh dày như 50 mesh, đòi hỏi chi phí cao hơn nhiều so với lưới thông thường hoặc vật liệu rẻ hơn. Chất liệu HDPE nguyên sinh tăng chi phí do tính ổn định, độ bền cao và khả năng chịu nắng mưa. Tuy nhiên, loại cao cấp này mang lại hiệu quả bảo vệ sâu bệnh rất mạnh — đặc biệt hạn chế các côn trùng nhỏ như bọ trĩ — nên nhiều nhà nông sẵn sàng chi trả để giảm rủi ro thất thoát năng suất.

• Lợi ích về lâu dài: 

Mặc dù chi phí ban đầu cao, lưới HDPE nguyên sinh + UV chất lượng cao có tuổi thọ lớn, có thể sử dụng nhiều năm liên tiếp mà không hỏng, giòn hay mục. Nhờ vậy, chi phí trung bình mỗi vụ canh tác thấp hơn rất nhiều so với việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật thường xuyên. Việc sử dụng lưới lâu dài giúp tiết kiệm chi phí thuốc, công phun — đồng thời giảm rủi ro thất thoát năng suất do sâu bệnh, mang lại lợi ích kinh tế bền vững cho nhà nông.

• Chi phí vận hành: 

Để giữ hiệu suất lưới tốt, cần tính đến chi phí bảo trì định kỳ: phải rửa lưới để loại bỏ bụi bẩn tích tụ – vì bẩn nhiều làm giảm độ thoáng và thông gió của lưới. Nếu lưới quá bẩn, nó làm giảm khả năng thoát không khí, ảnh hưởng vi khí hậu trong nhà lưới. Việc bảo trì đảm bảo lưới tiếp tục phát huy tác dụng chắn côn trùng mà vẫn giữ môi trường tốt cho cây trồng.

• Lợi ích-vượt trội: 

Khi sử dụng lưới có mắt lưới rất nhỏ như 50 mesh, nhà nông có thể cần đầu tư thêm chi phí cho thụ phấn nhân tạo (dùng cọ, máy rung) hoặc nuôi ong thụ phấn trong nhà lưới. Tuy nhiên, khoản chi này được bù đắp mạnh mẽ bởi việc tiết kiệm chi phí thuốc trừ sâu, do lưới kín chặn sâu hại hiệu quả. Ngoài ra, tổn thất năng suất do sâu bệnh cũng được giảm đáng kể, giúp giải pháp kết hợp lưới và thụ phấn trở nên kinh tế và bền vững hơn về lâu dài.

Sử dụng lưới chắn côn trùng giúp tiết kiệm chi phí về lâu dài

5. Giới Thiệu Lưới Chắn Côn Trùng APON

Lưới chống côn trùng APON — sản phẩm cụ thể giúp cân bằng giữa bảo vệ sâu bệnh và thụ phấn nếu được sử dụng đúng cách.

• Nguồn gốc & thương hiệu:

 APON là thương hiệu lưới nông nghiệp cao cấp của Hsia Cheng Woven Textile — nhà máy sản xuất  của Đài Loan có uy tín với hơn 50 năm kinh nghiệm trong sản xuất và xuất khẩu lưới nông nghiệp.

• Chất liệu & độ bền:

 Lưới APON được sản xuất từ nhựa HDPE nguyên sinh, kết hợp thêm lớp chống tia UV, khiến lưới bền, không giòn gãy khi tiếp xúc lâu với ánh nắng — giúp kéo dài tuổi thọ lưới nhiều mùa canh tác.

• Đa dạng kích thước mesh: 

APON cung cấp lưới chắn côn trùng với đa dạng kích thước mắt lưới ( từ 16- 50 mesh, thậm chí cao hơn) để nhà nông có thể linh hoạt chọn theo nhu cầu:vừa chống côn trùng vừa đảm bảo sự thông thoáng.

Xem thêm sản phẩm :https://hsiachen.vn/product/luoi-chong-con-trung/

• Ứng dụng thực tế:
  • Nhà lưới trồng rau sạch, hoa, dưa lưới, cây ăn quả.
  • Mô hình nông nghiệp công nghệ cao muốn giảm sâu bệnh mà vẫn đảm bảo năng suất chất lượng cao.

Lưới chắn côn trùng APON phù hợp mọi loại cây trồng

• Lợi ích khi dùng lưới chắn côn trùng APON:
  • Ngăn chặn hiệu quả sâu bệnh như bọ trĩ, rệp hoặc các côn trùng gây hại nhỏ nếu sử dụng mesh mật độ cao.
  • Nhờ độ bền cao và khả năng tái sử dụng nhiều năm, chi phí đầu tư trung bình mỗi năm giảm.
  • Khi thiết kế hệ thống nhà lưới + thụ phấn, lưới APON với đa dạng kích thước mắt lưới, giúp nhà nông chọn loại lưới “vừa đủ” để hạn chế côn trùng hại mà không khóa hoàn toàn côn trùng thụ phấn (nhờ mesh thưa hơn, hoặc kết hợp cơ chế thụ phấn nhân tạo).

6. Cách Quản Lý Nhà Lưới Để Tăng Cường Thụ Phấn 

Để tối ưu hóa quá trình thụ phấn, nhà nông cần lưu ý các vấn đề quản lý môi trường bên trong nhà lưới:

• Kiểm soát Nhiệt độ và Độ Ẩm:

Khi lưới có mắt lưới nhỏ làm giảm thông thoáng, nhiệt độ trong nhà lưới dễ tăng cao hoặc độ ẩm bị mất cân bằng — điều này ảnh hưởng tiêu cực tới sức sống của phấn hoa và khả năng hoạt động của côn trùng thụ phấn. Nhiệt độ cao làm giảm độ khả dụng và độ nảy mầm của phấn. Do đó, cần đảm bảo hệ thống thông gió (quạt, cửa, cửa sổ) và làm mát hiệu quả để duy trì vi khí hậu tốt cho quá trình thụ phấn.

• Thời điểm Thụ phấn: 

Để tận dụng phấn hoa chất lượng nhất, thụ phấn nhân tạo hoặc đưa ong vào nên thực hiện vào buổi sáng, khoảng từ 7h đến 10h, khi hoa vừa nở rộ và phấn vẫn còn tươi, độ ẩm thích hợp và nhiệt độ chưa tăng cao. Thao tác vào khung giờ này giúp tối ưu hóa khả năng đậu quả.

• Tránh Phun Thuốc BVTV: 

Dù lưới chắn côn trùng giảm đáng kể nhu cầu thuốc, việc phun chất bảo vệ thực vật trong giai đoạn ra hoa và thụ phấn vẫn rất rủi ro. Theo khuyến nghị quản lý sâu bệnh, nên tránh phun khi hoa đang mở để bảo vệ ong và các côn trùng thụ phấn.

7. Tác Động Môi Trường – Hướng Tới Nông Nghiệp Bền Vững

• Giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật

Khi dùng lưới chắn côn trùng, nhu cầu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật giảm đáng kể. Điều này không chỉ cắt giảm lượng hóa chất độc hại đưa vào môi trường, mà còn giúp giảm ô nhiễm nước (nhờ ít tồn dư thuốc) và tăng mức an toàn cho sản phẩm nông nghiệp.

• Điều chỉnh vi khí hậu trong nhà kính

 Lưới chắn côn trùng còn có tác dụng che nắng nhẹ và điều tiết ánh sáng, nhờ đó làm dịu nhiệt độ và giữ ẩm bên trong nhà lưới. Việc này giúp giảm áp lực làm mát (giảm điện năng), đồng thời tạo môi trường thuận lợi hơn cho cây trồng phát triển bền vững.

• Tối ưu hóa quản lý sinh thái & năng suất

Các hệ thống nhà màng kết hợp lưới chắn và kiểm soát môi trường (thông gió, che bóng…) giúp gia tăng năng suất đồng thời giảm sử dụng hóa chất. Việc áp dụng những biện pháp này thể hiện hướng đi bền vững trong nông nghiệp công nghệ cao, góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe người tiêu dùng.

7. Kết Luận

Lưới chắn côn trùng là công cụ quan trọng trong nông nghiệp hiện đại, giúp ngăn chặn sâu bệnh mà không cần lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật. Tuy nhiên, lưới cũng có thể cản trở quá trình thụ phấn tự nhiên. Để cân bằng giữa bảo vệ cây và đảm bảo tỷ lệ đậu quả, nhà nông nên  lắp đặt đúng kỹ thuật, áp dụng thụ phấn nhân tạo hoặc kết hợp nuôi ong. Lưới chắn côn trùng Apon không chỉ giảm tổn thất do sâu bệnh mà còn nâng cao chất lượng nông sản. Hãy sử dụng lưới Apon để bảo vệ cây trồng, tối ưu năng suất và an toàn cho môi trường.

CÔNG TY TNHH HSIA CHENG WOVEN TEXTILE VIỆT NAM

Địa chỉ: Lô I – 4A Khu Công Nghiệp Mỹ Xuân B1- Tiến Hùng, Phường Mỹ Xuân, Thị xã Phú Mỹ, Tỉnh BR-VT, Việt Nam.

Hotline: 02543 94 1666/ 02543 94 1688

SĐT/ Zalo: 08 1616 3588 – 08 8800 8380

Email: info@hsiachen.vn – sales@hsiachen.vn